PAWARTOS

Pawartos inggih menika palaporan nengingi kadadosan arupi paparan fakta saha data ngengingi kadadosan kasebat. Unsur fakta ingkang wonten ing palaporan inggih menika 5W+1H, inggih menika Who (sinten), What (menapa), When (kapan), Where(wonten pundi), Why (kenging menapa), lan How (kadospundi). Tegesipun inggih menika sinten ingkang tumindak, menapa ingkang dipuntindakaken, wonten pundi papanipun, kenging menapa saged tumindak, kados menika, saha kadospundi caranipun.

Wonten pinten-pinten jinis pawartos inggih menika Pawartos Langsung(straight news), Pawartos Mendalam(depth news), Pawartos Opini(opini news) saha Pawartos photo. Struktur panyeratan pawartos menika awujud irah-irahan (head), baris tengah (dateline), teras pawartos (lead) saha wos pawartos (body). Prinsip panyeratanipun menika nengenaken fakta ingkang wigati piyambak, antawisipun fakta saha opini boten dipuncampur saha seimbang. Wosing pawartos menika minangka faktaning saking kadadosan ingkang saged dipunsade wosipun, inggih menika aktual, faktual, wigati, saha narik kawigaten.

Pawartos minangka kadadosan ingkang dipunwartakaken. Pawartos menika saged arupi lesan utawi tulisan. Lesann ateges pawartos menika saged dipunwartakaken dening tiyang sanes kangge pamiyarsa lumantar swara. Lesan adatipun dipungiyaraken lumantar radio, TV utawi dipun waos lugas. Seratan pawartos menika limrahipun kapacak wonten ing kalawarti. Perangan ingkang nemtokaken bobot biji pawarta inggih menika :

1.     Aktualitas

2.     Sesambetan kaliyan papan kedadosan

3.     Sesambetan kaliyan unsur-unsur ingkang katut ing saklebetipun kedadosan

4.     Sesambetan kaliyan pedamelan pamaos/pamiyarsa

Tansaya kathah ginanipun pawartos menika tumrap tiyang sanes, sansaya mundhak inggil biji pawartos menika. Para pamiyarsa ingkang kulina mirengaken pawartos Jawa mesthinipun saged nambah pamanggih saha seserepan tumrap basa, budaya saha sastra jawa. Ingkang perlu dipungatosaken nalika mirengaken pawartos utawi informasi inggih menika : \

1.     Mangertosi kanthi vetha perkawis ingkang dipunaturaken

2.     Mbedakaken informasi ingkang wigati saha ingkang boten wigati

3.     Nyathet informasi ingkang leres saha permati

Sakbibaripunpara pamiarsa mirengaken pawartos dipunajab para pamiarsa saged ndamel dudutan saking pawartos ingkang dipunsemak, dudutanipun inggih menika rumusan cekak saking kalih utawi langkung perkawis ingkang dipunrembag. Mendhet dudutanipun pawartos tegesipun naggepi wos ingkang wonten ing pawartos. Nalika maringi panyaruh saged ngaturaken pamanggih sarujuk utawi boten sarujuk dhumateng pawartos ingkang nembe dipunmirengaken. Perkawis ingkang kedah dipungatosaken nalika maringi panyaruhipun inggih menika :

1.     Panyuruhipun menika sak mesthinipun dipunaturaken kanthi cekak aos, pdhat saha dipunronce kanthi sae.

2.     Perkawis utawi bab ingkang dipunparingi panyaruhipun kedah cetha

3.     Tembung-tembung saha ukara ingkang dipunginakaken kedah gampil dipunngertosi utawi dipunpahami

4.     Panyaruhipun menika kedah dipunparingi lelandesan ingkang logis, saged ugi dipuntambahi fakta saha bukti-bukti ingkang relevan(nggadahi sesambetan).

Paring pawartos menika kedah evaluastif saha obyektif. Evaluatif tegesipun paring pambiji, obyektif tegesipun pawartos ingkang dipuntampi kanthi sakwontenipun. Ingkang kedah dipungatosaken nalika maos pawartos, inggih menika :

1.     Pocapan (Lafal)

Nggatosaken vokal, konsonan

2.     Lagu Ukara

Inggih punika gegayutan kaliyan andhap inggiling swara/nada

3.     Kawijangan Pocapan

Inggih Punika gampang dipunmirengake saha leres tumraping pangagem basa.

4.     Pandelenging Netra

Sasaged-saged tajem mawas prabawa, kanthi pandulu jejeg.

5.     Solah Bawa Maos

Kaudiya ingkang santun miwah leres

Tuladha Pawartos :

Regi Lombok Taksih Awis

Klaten, www.jogjatv.tv – Regi lombok ing Tlatah  Klaten,Jawa Tengah , ngantos samangke taksih awis. Regi lombok rawit abrit dereng mandhap, kepara  lon-lonan mindhak malih. Miturut para bakul lombok ing Peken Klaten Kota, regi lombok samangke mindhak mbaka sekedhik. Sabotenipun saben dinten reginipun mindhak  pitung ewu rupiyah lan samangke reginipun  dados Rp.105.000,00 saben kilo. Kawontenan kasebat njalari panyadening lombok kirang laris awit para konsumen nyuda anggenipun tumbas lombok.

Sinaosa regi lombok rawit abrit samangke mindhak malih nanging regi lombok  abrit ageng taksih popog,  Rp.40.000,00 saben kilo. Makaten ugi regi lombok rawit ijem, ngantos samangke reginipun popog  Rp.55.000,00 saben klilo. Para bakul mboten saged ndugi regi lombok badhe mindhak utawi mandhap. ( Haryadi )

Sumber :

http://jogjatv.tv/regi-lombok-taksih-awis/

LKS Bahasa Jawa Kelas XI Semester 2